Prosek

Farmakoterapötik grup: Proton pompası inhibitörleri ATC Kodu: A02BC01 Etki mekanizması İki enantiyomerin rasemik bir karışımı olan omeprazol, mide asit sekresyonunu yüksek oranda hedeflenmiş bir etki mekanizması yoluyla azaltır. Pariyetal hücrelerdeki proton pompasının spesifik bir inhibitörüdür, hızlı bir şekilde etki gösterir ve günde bir defa alınan doz ile, mide asit sekresyonunun tersinebilir inhibisyonu üzerinden kontrol sağlar. Omeprazol zayıf bir baz olup, pariyetal hücre içerisinde intrasellüler kanaliküllerin yüksek oranda asidik olan ortamında aktif formuna çevrilir ve H+,K+-ATPaz enzimini (proton pompası) inhibe eder. Mide asidi oluşum prosesinin son basamağındaki bu etki doza bağımlıdır ve uyarıdan bağımsız olarak hem bazal asit sekresyonu hem de uyarılmış asit sekresyonunun inhibisyonunu oldukça etkili biçimde sağlamaktadır. Farmakodinamik etkiler Gözlenen tüm farmakodinamik etkiler, omeprazolün asit sekresyonu üzerindeki etkisi ile açıklanabilir. Mide asidi sekresyonuna etkisi Günde bir defa oral yoldan alınan omeprazol ile 4 günlük tedaviyle maksimum etkisine ulaşarak gündüz ve gece gerçekleşen mide asidi sekresyonunun hızlı ve etkin inhibisyonu sağlanır. 20 mg omeprazol ile duodenum ülserli hastalarda 24 saatlik intragastrik asiditesinde en az %80 lik ortalama azalma korunur ve pentagastrin stimülasyonundan sonra asit tepe değerlerindeki ortalama azalma, uygulanan dozdan 24 saat sonra yaklaşık %70 dir. Oral olarak alınan 20 mg omeprazol, duodenal ülserli hastalarda 24 saatlik sürede ortalama 17 saat süreyle intragastrik pH değerini ³3 de tutar. Omeprazol, azalan asit sekresyonu ve intragastrik asiditenin bir sonucu olarak GÖRH olan hastalarda yemek borusunun asit maruziyetini doza bağlı olarak azaltır/normalize eder. Asit sekresyonunun inhibisyonu, omeprazolün EAA sı ile ilişkilidir ve belirtilen zamanda gerçek plazma konsantrasyonu değildir. Omeprazol tedavisi sırasında taşifilaksi gözlenmemiştir. H. pylori üzerindeki etkisi H. pylori, duodenum ve mide ülser hastalığı dahil peptik ülser hastalığı ile ilişkilidir. H. pylori, gastritin gelişmesinde en önemli faktördür. Gastrik asit ile birlikte H. pylori, peptik ülser hastalığının gelişmesindeki en önemli faktörlerdir. H. pylori mide kanserinin gelişmesinde artan bir riskle ilişkili olan atrofik gastritin gelişmesinde en önemli faktördür. Omeprazol ve antimikrobiyaller ile H. pylori eradikasyonu, peptik ülserlerinin iyileşmesinde yüksek hız ve uzun süreli gerileme ile ilişkilidir. İkili tedaviler test edilmiş ve üçlü tedavilere göre daha az etkin bulunmuştur. Fakat bilinen hipersensitivitenin herhangi bir üçlü kombinasyonun kullanımını imkansız kıldığı durumlarda ikili tedavilerin kullanımı düşünülebilir. Asit inhibisyonu ile ilişkili diğer etkiler Uzun süreli tedaviler sırasında gastrik glandüler kistlerin görülme sıklığında bir miktar artış bildirilmiştir. Bunlar asit sekresyonunun inhibisyonu sonucu ortaya çıkan selim ve geri dönüşlü değişikliklerdir. PPİ ler dahil, herhangi bir sebepten dolayı azalan gastrik asidite, gastrointestinal sistemde normal olarak var olan bakterilerin sayısında artışa neden olur. PPİ ler ile tedaviSalmonella ve Campylobacter ve muhtemelen ayrıca hastanede yatan hastalardaClostridium difficile gibi gastrointestinal enfeksiyonların riskini az da olsa artırabilir. Asit sekresyonunu inhibe eden ilaçlarla tedavi sırasında, asit sekresyonunun azalmasına bağlı olarak serum gastrin düzeyi yükselir. Aynı zamanda azalan gastrik asiditeden dolayı CgA artar. Artan CgA düzeyi, nöroendokrin tümörler için araştırmaları engelleyebilir. Literatür raporları, PPİ tedavisinin CgA ölçümlerinden en az 5 gün önce durdurulması gerektiğini belirtmektedir. CgA ve gastin düzeyleri 5 günden sonra normale dönmemiş ise ölçümler omeprazol tedavisine ara verdikten 14 gün sonra tekrarlanmalıdır. Omeprazol ile uzun süreli tedavide, muhtemelen serum gastrin düzeylerindeki artışa bağlı olarak bazı hastalarda (çocuklar ve yetişkinler) enterokromafin-benzeri hücrelerde (ECL) artış görülmüştür. Bu bulguların klinik önemi olmadığı düşünülmektedir. Pediyatrik kullanım Şiddetli reflü özofajiti olan çocuklarda (1-16 yaş) yapılmış kontrollü olmayan bir çalışmada, 0.7-1.4 mg/kg arasındaki dozlarda uygulanan omeprazol, olguların %90 ında özofajit düzeyini iyileştirmiş ve reflü semptomlarını azaltmıştır. Tek kör bir çalışmada, klinik açıdan GÖRH tanılı 0-24 ay arasındaki çocuklar 0.5 mg/kg, 1.0 mg/kg ya da 1.5 mg/kg omeprazol ile tedavi edilmiştir. Kusma/regürjitasyon epizotlarının sıklığı, 8 haftalık tedaviden sonra dozdan bağımsız olarak %50 oranında azalmıştır. Çocuklarda H. pylori eradikasyonu Randomize, çift kör bir klinik çalışma (Héliot çalışması), iki antibiyotik (amoksisilin ve klaritromisin) ile omeprazol kombinasyonunun, gastritli, 4 yaş ve üzerindeki çocuklardaH. pylori enfeksiyonunun tedavisinde güvenilir ve etkin olduğu sonucuna varmıştır: H. pylori eradikasyon oranı, omeprazol + amoksisilin + klaritromisin ile %74.2. (23/31 hasta), amoksisilin + klaritromisin ile de %9.4 (3/32 hasta). Fakat dispeptik semptomlara göre herhangi kliniksel bir yarara dair kanıt bulunmamaktadır. Bu çalışma 4 yaşından küçük çocuklar için herhangi bir bilgiyi desteklememektedir.